Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı Kapsamında Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Araştırma Üniversiteleri Toplantısı YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’ın başkanlığında Üniversitemiz ev sahipliğinde düzenlendi. Toplantıda 23 Araştırma Üniversitesinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları sağlık, fen ve mühendislik ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirildiği liste açıklandı.

Erciyes Kültür Merkezi’nde düzenlenen Araştırma Üniversiteleri Toplantısı’na YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, YÖK Yürütme Kurulu Üyeleri Naci Gündoğan, Prof. Dr. Ömer Açıkgöz, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış’ın yanı sıra Araştırma Üniversitelerinin Rektörleri, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Eğitim ve Kültür Daire Başkanı Tolga Balcı ve Araştırma Üniversitelerinin Rektör Yardımcıları katıldı.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, Araştırma Üniversiteleri toplantısına ev sahipliği yapmaktan dolayı mutlu olduklarını belirterek, YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar ve tüm katılımcılara teşekkür etti.

Rektör Çalış, şunları kaydetti: “Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca gerçekleştirilen “Araştırma Üniversiteleri Toplantısı” kapsamında sizleri Kayseri’de Erciyes Üniversitesi’nde konuk etmenin mutluluğunu yaşamaktayız. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının “Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı” kapsamında Araştırma Üniversitesi ilan edilen 20 devlet ve 3 vakıf üniversitemiz eğitim- öğretim, araştırma geliştirme ve toplumsal hizmet faaliyetlerini yoğun ve etkin bir şekilde devam ettirmektedirler. Araştırma üniversitelerinin; araştırma ve inovasyon ekosistemini destekleyecek yeni bilgi ve teknolojilerinin geliştirilmesi, alanında yetkin uzmanlar, bilim insanları ve araştırmacıların yetiştirilmesi, misyonları çerçevesinde üstlenmiş oldukları öncü rol ve sorumlulukları kapsamındaki çalışmaları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından desteklenmektedir. Çalışmalarımızın başarısı ve sürdürülebilirliği açısından bu destekler bizler için kritik öneme sahiptir. 17 Mart 2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı arasında imzalanan ‘Araştırma Üniversiteleri Destek Programı İşbirliği Protokolü’ ile araştırma üniversitelerine her yıl performansa dayalı kaynak aktarımı yapılacak olması, araştırma üniversitelerimizin yönetimlerini ve araştırmacılarımızı teşvik ve motive edecek, uluslararası rekabet gücümüzü artıracaktır. Protokol çalışmalarındaki katkılarından dolayı Yükseköğretim Kurulu Başkanımız ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanımıza araştırma üniversite yöneticileri olarak şükranlarımızı arz ediyoruz.”

Yükseköğretim Kurul Başkanlığının araştırma üniversiteleri ev sahipliğinde gerçekleştirdiği bu toplantılar; üniversite yönetimleri arasındaki işbirliği ve dayanışmayı geliştirmekte; ev sahibi üniversitenin araştırma imkanlarının yakından tanınmasına imkan vermekte olduğuna dikkat çeken Rektör Çalış, sözlerini şöyle sürdürdü: “Araştırma üniversitelerinin on birinci kalkınma planında yer alan öncelikli alanlarla eşleştirilmesi yapılmıştı. Üniversitelerimiz bu eşleştirmeler çerçevende planlamalarını yapmakta ve bu alanlara dönük proje çalışmalarını hayata geçirmektedirler. II. proje çağrı süresi 14 Şubat 2022’de sona eren ve araştırma üniversiteleri için önemli destek programı olan “1004 – Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı” kapsamında araştırma üniversitelerimiz bu öncelikli alanlarda proje önerilerini sunmuşlardır. Bir önceki çağrıda olduğu gibi bu çağrıda da üniversitelerimiz birbirleriyle olan işbirliklerini güçlendirme ve yeni işbirliği oluşturma fırsatı bulmuşlardır. Erciyes Üniversitesi olarak bizde 1004 proje önerimiz kapsamında araştırma üniversitelerimizden Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi ile işbirliği yapma ve birlikte çalışma imkanı bulduk. Yükseköğretim Kurul Başkanlığı, 23 Araştırma Üniversitemizin On Birinci Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları sağlık, ileri teknoloji ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirilmeleri çalışmasını yapmıştır. Kalkınma planında yer alan öncelikli alanlara ilaveten yetkin olduğumuz sağlık, ileri teknoloji ve sosyal bilimler alanlarındaki eşleştirmelerle araştırma destek kapsamındaki faaliyetlerimizin artması ve daha etkin çıktıların üretilmesi sağlanmış olacaktır. Yükseköğretim Kurul Başkanlığının araştırma üniversiteleri ev sahipliğinde gerçekleştirdiği bu toplantılar; üniversite yönetimleri arasındaki işbirliği ve dayanışmayı geliştirmekte; ev sahibi üniversitenin araştırma imkanlarının yakından tanınmasına imkan vermektedir. Bu amaçla toplantı programına Erciyes Üniversitesinin özellikle Sağlık ve Yaşam Bilimlerindeki Ekosistemini yansıtan araştırma merkezlerinin ziyareti de dahil edilmiştir.”

YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Naci Gündoğan da konuşmasında 23 Araştırma Üniversitesinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları sağlık, fen ve mühendislik ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirildiğini belirterek, alanları açıkladı.

Gündoğan, “YÖK başkanlığımız tarafından “Araştırma Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı” ile köklü üniversitelerimizin araştırma odağında misyonlarının farklılaştırılması ve küresel anlamda daha rekabetçi bir yapı kazanmaları amaçlanmaktadır” dedi.

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da konuşmasında TÜBİTAK tarafından araştırma üniversitelerine verilen destekleri anlattı.

Toplantının son konuşmasını YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar yaptı.

YÖK Başkanı Özvar, “Kalkınma planlarında yükseköğretim kurumlarına ilişkin yer alan hedefler bizim için önem arz etmektedir. Bu kapsamda, üniversitelerin yüksek katma değerli çıktılar üretimini desteklemek ve kapasitelerini geliştirmek için gayret sarf ediyor ve ülkemizin ihtiyaçlarını gözetiyoruz. 11. Kalkınma Planında yer alan şu madde bizim için özellikle önemlidir: “Araştırma üniversiteleri yetkinlikleri dikkate alınarak öncelikli sektörlerle eşleştirilecek, belirlenen hedeflere ulaşmak için oluşturulan projelere dayalı iş modelleri uygulamaya konulacak ve bu işbirlikleri desteklenecektir.”

13 Aralık 2021 tarihindeki toplantıyı takiben geçirdiğimiz süre içerisinde, bu Planındaki hedefleri gerçekleştirmek için ilgili kurumlarımız ve üniversitelerimizle yürüttüğümüz istişareler neticesinde, programa yeni dahil olan araştırma üniversitelerinin öncelikli alanlarla eşleştirilmeleri tamamlanmıştır. Ayrıca program kapsamındaki 23 Araştırma Üniversitemizin 11. Kalkınma Planında yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları sağlık, ileri teknoloji ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirilmeleri sizlerle yapılan istişareler sonucunda olgunlaştırılmıştır” diye konuştu.

Özvar, şöyle devam etti: “Araştırma Üniversitesi olarak ilan edilen üniversitelerimiz, akademik birimleri, lisans ve lisansüstü öğrenci sayıları, öğretim elemanı kadroları, öğrenim dilleri, araştırma kapasitesi ve bütçe imkanları bakımından farklılık göstermekte ve farklı yapısal sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Üniversite yönetimleri bu farklılıklar sebebiyle, yayın kalitesi ve sayısı, dış kaynak imkanları, sanayi işbirlikleri, uluslararası etkileşimleri, görünürlük, desteklenmiş araştırma projeleri gibi bir araştırma üniversitesi gibi olmazsa olmaz çıktı ve göstergelerin iyileştirilmesi hususunda kendine mahsus stratejilerin inşasına yönelmelidir. Demem o ki bu parametreler konusunda tek ve yeknesak bir çözüm bulunmamakta Kurumlarımız alt yapı ve beşeri imkanları muvacehesinde hazırlıklar yapmalıdır. Bunu başarmak için sağlam verilere ve belki verilere dayalı bir stratejik yönetim anlayışının benimsenmesi göz ardı edilemez bir gereksinimdir. Üniversitelerimizden aldığımız öz değerlendirme raporları ve üniversitelerimizin resmi web sitelerinden paylaştıkları verileri incelediğimizde, araştırma ligindeki üniversitelerimizin yarısında sözünü ettiğim veriye dayalı stratejik yönetimin önemli bir bileşeni olan araştırma yönetimi politikasına dair bir belgeye rastlamadık. Araştırmacıların yıllık performanslarını ölçmeye ve iyileştirmeye matuf uygulama ve süreçlerin ilan edildiği üniversite sayımızın da çok olmadığını eklemeliyim. Bütün bunlara rağmen kısa zaman içinde üniversitelerimiz bu zorlukların üstesinden gelmeyi başaracaktır. Rekabet, işbirliğini dışlamaz, sözünü ettiğim konularda mesafe kat etmiş üniversitelerimizin gelişimini sürdürenlerle bir dayanışma içinde yardımlaşmalarını beklemekteyiz.”

Konuşmasında “Araştırma Üniversiteleri Destek Programı” hakkında da bilgiler veren YÖK Başkanı Özvar, “ sözlerini şöyle sürdürdü: “Program kapsamındaki üniversitelerin araştırma kapasitelerinin artırılmasına yönelik özel destek programları sağlanması konusunda, bildiğiniz gibi Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığımızla çeşitli görüşmeler gerçekleştirdik. Nitekim bu verimli görüşmeler sonucunda, 17 Mart 2022 tarihinde YÖK’te Strateji ve Bütçe Başkanımızla imzaladığımız protokolle Araştırma Üniversiteleri Destek Programını hayata geçirme yolunda ilk adımı atmış olduk. Bu vesileyle, bir kez daha araştırma üniversitelerine sağlamış olduğu cömert destekler dolayısıyla Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a üniversiteler adına teşekkür etmek isterim. Bu adımın özellikle araştırma üniversiteleri kapsamındaki niyet ve girişimlerin de doğrudan hayata geçirildiği bir uygulama olması açısından önemini vurgulamak gerekiyor. Hayırlı olmasını diliyorum. Araştırma Üniversiteleri Destek Programı çerçevesinde, bu yıldan geçerli olmak üzere, yıllık olarak, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından her yıl yapılan performans değerlendirmesi sonuçlarına göre, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından araştırma üniversitelerine kaynak tahsis edilecektir. Burada bu desteğin kapsamı konusunda üniversitelerimizin benimsemesini beklediğimiz bir yaklaşımı da ifade etmemiz hayati önem arz etmektedir. Öncelikle bu desteğin, araştırma üniversitelerimizce sadece bir araştırma desteği olarak algılanması ve kapasitelerini bu destekle sınırlandırmalarını doğru bulmuyoruz. Bizim beklentimiz, üniversitelerimizin bu desteği, sahip oldukları araştırma kapasitelerini geliştirmek için sağlanan itici bir güç olarak algılamalarıdır. Diğer bir ifade ile araştırma üniversitelerimizden beklentimiz, sadece devletten gelen bu destek için birbirleriyle rekabet etmeleri değildir. Kurumlarımızın potansiyellerini daha da ileri götürerek finansal kaynaklarını çeşitlendirip kendi araştırma merkezlerini daha da aktif hale getirmelerini istiyoruz. Yani, üniversitelerimiz ancak kaynak çeşitliliğini sağlayabilirlerse kendi ayakları üzerinde durabilir, kurumsal kapasitelerini daha da güçlendirebilir ve dünyadaki eşdeğerleriyle yarışabilirler. Araştırma üniversitelerimiz özgün vizyonlar inşa edebilmeliler. Bu sayede araştırma kültürünü yaygınlaştırabilmeli, gerek endüstriyel, gerek kamusal ortaklarının ve genel anlamda toplumdaki tüm paydaşlarının sorunlarına ve beklentilerine araştırma odaklı girişimci çözümler arayabilmeli ve nihayet ulusal ve uluslararası çapta lider araştırmacılar yetiştirebilmelidir. Bu son nokta siz seçkin kurumlarımızdan dünden bugün daha çok beklediğimiz gayretlerden biridir. u protokolü bir tetikleyici mekanizma olarak görüp kendi vizyonlarını çizen ve potansiyellerinin sınırlarını genişletebilen araştırma üniversitelerine daha çok ihtiyacımız var. Hiç şüphe yok ki bu destek programı, ilan ettiğimiz araştırma üniversitelerinin birer dünya üniversiteleri olma yolunda gereksinim duydukları tüm ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayacak seviyede olmadığını hepimiz biliyoruz. Bilim Araştırma Projeleri Yönetmeliği kapsamında üniversitelere dağıtılacak bu mali fon bir başlangıçtır, biz bu başlangıcın iyi olmasını temenni ediyoruz. Elde edeceğimiz çıktılar ümitleri arttırdıkça güvenle ifade etmek isterim ki daha büyük desteklerin kapıları aralanacaktır. Bu vesile ile ancak araştırma yaptıkça ve fon kullandıkça daha büyük bütçe kullanma tecrübemiz oluşacaktır. Bu tecrübe için bu ilk adımların atılmasına hepimiz gereksinim duymaktayız. Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma (BAP) Yönetmeliği’nde gerçekleştirdiğimiz ve yakında ilan edeceğimiz değişiklikle Araştırma Üniversiteleri Destek Programı kapsamında aktarılan kaynağın kullanımına ilişkin getirdiğimiz önemli bir esnekliğin müjdesini de bu vesile ile ilk kez sizlerle paylaşmak isterim. Program çerçevesinde sağlanan ödeneğin etkin kullanımı, uygulama süreç ve sonuçlarına ilişkin izleme ve değerlendirme YÖK tarafından yapılacak ve buna ilişkin raporlama hazırlanarak Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile paylaşılacaktır. Destek programının işleyişine ilişkin Usul ve Esaslar da Strateji ve Bütçe Başkanlığımız ile koordinasyon içerisinde ayrıca YÖK tarafından hazırlanmakta olup yakın zamanda tamamlanmış olacaktır.”

Konuşmasının sonunda ERÜ tarafından Covid-19’a karşı geliştirilen yerli aşı TURKOVAC çalışmaları dolayısıyla Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış ve Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve ekibini tebrik eden Özvar, konuşmasını şöyle sürdürdü;

“Üniversitemizin aşı çalışmalarında göstermiş olduğu üstün bir başarısı var. Rektörümüz Mustafa Bey, aşı konusunda büyük gayreti olan Aykut hocamız ve ekibi gerçekten Türkiye'nin medarıiftiharı sayılacak bir aşı geliştirdiler. Yakından takip ettiği kadarıyla da kitlevi üretime geçecek olan Turkovac aşısının bütün ülke insanımız, bütün dünya için hayırlı olmasını diliyorum. Bu hakikaten hepimizin göğsünü kabartıyor, güven veriyor, çalışma azmi kazandırıyor. Bu sebeple üniversitemizi ve hocamızı tebrik ediyorum.”